ارزیابی توزیع مکانی و تعیین نقاط بحرانی آلودگی کادمیم در بخشی از زمین های کشاورزی غرب شیراز به روش کریجینگ

توسعه صنعتی، سبب پراکندگی فلزات سنگین از جمله کادمیم در محیط زیست و به ویژه در خاک شده است. استفاده از پساب و لجن فاضلاب و همچنین ناخالصی کودهای فسفاته، امکان گسترش آلودگی کادمیم در زمین های کشاورزی را بیشتر کرده و لزوم پیمایش این آلودگی را جدی تر می نماید. اهمیت پیمایش آلودگی این عنصر همراه با کارایی روش های زمین آمار برای تعیین و پهنه بندی آلودگی کادمیم در 800 هکتار از منطقه کشاورزی غرب شیراز (بیضا) با 19 نمونه تصادفی انجام شد. با مقایسه روش های مختلف زمین آماری، روش کریجینگ به عنوان مناسب ترین روش شناخته شد. نتایج حاصل بیانگر این بود که آلودگی منطقه به درجات مختلفی از کادمیم 80 درصد و بیشتر در بخش جنوبی متمرکز بوده است. تجزیه و تحلیل واریوگرام به دست آمده نشان داد که 55 درصد از تغییرات، ناشی از جز ساختاری و باقیمانده از بخش تصادفی است. با توجه به عدم وجود آلودگی های نقطه ای در منطقه از یک طرف و وسعت کم منطقه همراه با ضریب تغییرات زیاد اندازه گیری شده (60 درصد) از طرف دیگر به نظر می رسد که احتمالاً منشا اصلی کادمیم خاک، انسان زاد بوده و در این میان، فعالیت های کشاورزی عامل اصلی آلودگی خاک های این منطقه است.